چه سازمانی ذخیره‌گاه ژنتیکی یاسوج را برای ساخت و ساز واگذار کرد؟

زیست بوم/ بیتا میرعظیمی* پارک جنگلی یاسوج این روزها حال خوبی ندارد. به گفته فعالان محیط‌زیست، برخی از ارگان‌ها و سازمان‌ها نظیر مؤسسه اوج، سازمان امور عشایر، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شرکت نفت و حتی سپاه در این ذخیره‌گاه ژنتیکی منابع طبیعی، ساخت و سازهای غیرقانونی انجام داده‌اند. با وجود این، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد از تشدید مبارزه با زمین‌خواری، کوه‌خواری و جنگل‌خواری در استان خبر داده و نکته عجیبی بمی‌گوید.

 او از دستگاه‌هایی که در پارک جنگلی ساخت و ساز کرده‌اند خواست تا در یک ضرب الاجل سه روزه وضعیت پارک جنگلی را تعیین تکلیف کرده و دستگاه‌های خود را برای انجام کار در این مکان مستقر کنند زیرا در غیر این صورت پروژه پارک جنگلی از آنها گرفته شده و به بخش خصوصی واگذار خواهد شد.

اما وی این سؤال را پاسخ نمی‌دهد که طی مدت تعیین شده برای ضرب‌الاجل دستگاه و نهادهای مختلف قرار بوده چه برنامه‌ای در این ذخیرگاه ژنتیکی انجام بدهند که این باعث می‌شود فعالان حرف‌های او را به معنای ساخت و ساز بیشتر در این منطقه ارزشمند اکولوژیکی تعبیر کنند.

«کیامرث حاجی‌زاده» می‌گوید: هم اکنون زمین‌خواری به اشکال گوناگون خود در استان رواج پیدا کرده و بستر رودخانه‌ها، حاشیه شهرها، حریم راه‌ها، دامنه کوه‌ها و جنگل‌ها در معرض جدی تجاوز قرار گرفته است. نوع دیگر زمین‌خواری، متقاضیان طرح‌های تولیدی و اقتصادی هستند که با واگذاری زمین‌های دولتی بعد از چندین سال، هیچ اقدامی انجام نداده و به همان شکل آن را حفظ کرده‌اند.

وی در خصوص کوه‌خواری برخی از دستگاه‌ها در پارک جنگلی یاسوج می‌گوید: سال‌ها پیش برخی از دستگاه‌ها با بهانه‌هایی نظیر گردشگری و... در منابع ملی، ساخت و ساز کرده‌اند که باید جلوی این کار گرفته شود که در این خصوص دستگاه‌های دولتی در اولویت قرار دارند. از طرفی شاهدیم در دل جنگل، ساخت و ساز انجام شده و در حیرت هستیم که چطور و از چه طریقی مصالح ساختمانی به آنجا منتقل شده است؟ البته از زمین‌های واگذار شده به 100 طرح، تاکنون بیش از 40 مورد از آنها خلع ید شده‌اند.

این مقام مسئول ادامه می‌دهد: متجاوزان به عرصه‌های منابع ملی در استان در هر شرایطی احساس امنیت نخواهند کرد و مطمئن باشند که حتی با کمترین تجاوز به عرصه‌های ملی برخورد قانونی و سخت به عمل می‌آید.

در همین حال «آرش نیک خو» فعال محیط‌زیست در خصوص زمین‌خواری در بخش‌هایی از پارک جنگلی یاسوج به «ایران» می‌گوید: پارک جنگلی یاسوج با ذخیره‌گاه ژنتیکی درختان طبیعی، پیشتر تحت نظارت اداره منابع طبیعی قرار داشت. اما پس از مدتی طبق مصوبه‌ای به شهرداری یاسوج واگذار شده و مقرر شد عملیات جمع‌آوری زباله‌ها، پاکسازی و نظافت و نگهداری و... توسط شهرداری منطقه انجام شود. اما در این مدت شهرداری نه تنها عملیات پاکسازی و جمع‌آوری زباله‌ها را انجام نداد بلکه بخشی از زمین‌های پارک جنگلی را به شرکت نفت، مؤسسه اوج، سازمان امور عشایر، سازمان گردشگری، شرکت نفت و سپاه واگذار کرد. به گفته نیک خو، در حدود 70 هکتار از زمین‌های پارک جنگلی یاسوج، برای ساخت اسکان تفریحی کارکنان به شرکت نفت واگذار شده است. البته پروژه ساخت و ساز از چندین سال پیش آغاز شده و هم اکنون اسکلت ساخت و سازها بنا شده است.این فعال محیط‌زیست ادامه می‌دهد: حقیقت آن است که پس از واگذاری پارک جنگلی یاسوج به شهرداری، ارگان‌ها و دستگاه‌های مختلف ورود کرده و در بخش‌هایی از این سرمایه ملی و طبیعی ساخت و ساز کرده‌اند. بخشی از درختان جنگلی نیز قطع شده و زمین‌خواری و کوه‌خواری در این منطقه تشدید شده است. حال سؤال این است که چرا باید در بهترین نقطه ذخیره‌گاه ژنتیکی، این ساخت و سازها انجام شود؟ مگر جای دیگر غیر از جنگل‌های بلوط برای ساخت و ساز وجود ندارد؟!  چرا شهرداری و اداره منابع طبیعی دست روی دست گذاشته‌اند تا اینگونه منابع ملی مورد تاراج دستگاه‌ها و ارگان‌های دولتی و خصوصی قرار گیرد؟!

به رغم انتشار تصاویر و فیلم‌هایی از ساخت و سازهای غیرقانونی مؤسسه اوج و شرکت نفت در بخش‌هایی از پارک جنگلی یاسوج، «نستهن مقدم» شهردار یاسوج هرگونه زمین‌خواری در این پارک را تکذیب کرده و به «ایران» می‌گوید: زمین‌های واگذار شده به برخی از دستگاه‌ها، ربطی به شهرداری نداشته و متولی این امر منابع طبیعی استان است. البته دولت‌های قبل، بهره‌برداری با رعایت الزامات محیط‌زیستی را به برخی از دستگاه‌ها مانند میراث فرهنگی و امور عشایر سپرده است.وی ساخت و ساز شرکت نفت در بخشی از پارک را نیز تکذیب کرده و می‌گوید: ساخت و ساز توسط شرکت نفت در حد پیشنهاد و یک درخواست کتبی بوده و در این مدت نه یک متر مربع به این شرکت واگذار شده و نه سازه‌ای تاکنون ایجاد شده است. به گفته شهردار یاسوج، شرکت نفت به‌دلیل مخالف‌هایی از سوی شرکت‌های ذیربط، تاکنون هیچ گونه ورودی به موضوع نکرده  و به جز میراث فرهنگی و سازمان امور عشایر هیچ ارگان دیگری در این پارک ساخت و ‌سازی انجام نداده است.

منبع: ایران