کسب و کار گردشگری پایدار

زیست بوم/ عطیه کاظمی مجرد*: در سال‌های اخیر، تأثیر فعالیت‌های انسانی که با رشد جمعیت و تغییرات آب و هوای جهانی افزایش یافته است، باعث کاهش تنوع زیستی زیست بوم های سراسر جهان شده است.

بررسی‌های جدید نشان می‌دهند که کاهش تنوع زیستی مشابه تنوع زبانی که پایه‌های فرهنگ‌ محلی را از بین می‌برد، می‌تواند باعث ایجاد تغییرات بازگشت‌ناپذیر در یک منطقه شده و وابستگی به یک مکان خاص را تغییر دهد.

به عبارت دیگر در نگاه جامع به توسعه پایدار، باید هم تنوع زیستی (از جمله تنوع فرهنگی) را نیز در نظر داشت. حفاظت و ارتقای تنوع زیستی به عنوان میراث مشترک بشری و ایجاد آینده‌ای پایدار برای همه  نیاز به یافتن راه‌های جدید است.

 در این میان «گردشگری» ابزاری قدرتمند برای بالا بردن آگاهی در مورد تنوع زیستی و حفاظت از آن برای نسل‌های کنونی و آینده است. صنعت عظیم گردشگری این توان را دارد که بیش از  10 درصد از فعالیت های اقتصادی جهان را حمایت  کرده و منجر به ایجاد حداقل یک شغل از هر 11 شغل موجود شود. این فرایند همچنین می‌تواند دو برابر بیش از سایر فعالیت‌های اقتصادی منجر به کارآفرینی زنان شود که به طور غیرمستقیم موجب عرضه دستاوردهای فرهنگی، بومی و محلی  به  مخاطبان و ایجاد بازارهای جدید برای سایر کالاها و خدمات کنند.

سازمان ملل، با نامگذاری سال 2017 به عنوان «گردشگری و توسعه پایدار»  یک فرصت منحصر به فرد برای بالا بردن آگاهی از سهم گردشگری در توسعه  پایدار در میان تصمیم گیرندگان بخش عمومی، خصوصی و مردم ایجاد کرد که نتایج آن در برخی نقاط جهان بسیار چشمگیر بوده است. حمایت از تغییر در سیاست‌های بازار، شیوه‌های بومی تجاری سازی محصولات جوامع محلی و تحریک بازار مصرف برای هزینه کردن در هنگام گردشگری، موجب پایداری شرایط و تقویت نقش گردشگری در چند موضوع کلیدی می شود.

رشد اقتصادی جامع و پایدار، مشارکت اجتماعی، اشتغال زایی، کاهش فقر، افزایش بازدهی منابع، حفاظت از محیط زیست، کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم، حفظ ارزش‌های اقوام، حفظ میراث فرهنگی، درک متقابل فرهنگ‌ها، تشویق صلح و ارتقای امنیت جهانی بخشی از این دستاوردها خواهند بود.

کنوانسیون میراث جهانی مدت طولانی است که  تلاش می کند تا گردشگران از بیش از هزار سایت ثبت شده طبیعی و فرهنگی بازدید کنند و از جوامع محلی بیاموزند و بازدیدهای خود را به نحوی ساماندهی کنند که با اصول حفاظت از میراث فرهنگی سازگار باشند.

 طراحی خوب و مدیریت مناسب به طور قابل توجهی به توسعه پایدار  119 ژئوپارک در 33 کشورکه دارای مناطق مهم زمین شناسی بودند کمک کرده است. به همین ترتیب، برنامه‌های انسان و کره مسکون با 669 سایت در 120 کشور، پیشگام برای ایجاد  پایداری بوده است، زیرا برای ایجاد رشد اقتصادی به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی توجه ویژه ای شده است. بسیاری از جوامع بومی و محلی از طریق اقدامات و سازمان‌های اجتماعی، تنوع زیستی‌شان را  مدیریت می‌کنند. سیستم‌های اجرایی و مدیریتی، همراه با دانش، نقش بسیار مهمی را در حفظ اکوسیستم های طبیعی ایفا می‌کنند.

از سوی دیگر، گردشگری می‌تواند تا 5 درصد از انتشار دی‌اکسید کربن در جهان را کاهش دهد و همچنین موجبات تامین مالی برای حفاظت از  محیط زیست را افزایش دهد که می تواند امیدی برای حفاظت و بازگرداندن تنوع زیستی باشد.