زیست بوم/ جواد حیدریان: حفاظت از محیطزیست حالا دیگر یک خواست جهانی است. میخواهد آلودگی نفتی در خلیج مکزیک باشد یا خبر اعدام محیطبانهای دنا در ایران، میخواهد ساختن یا نساختن سدی بر رودخانه فرانکلین در استرالیا باشد یا خشک شدن دریاچه شور ارومیه... حالا بسیاری از جمله فیلسوفان و دانشمندان پیشرو جهان برای حفاظت از گونههای در معرض خطر، حاضرند مانیفست صادر کنند.
سال ۱۹۹۲ اتحادیه دانشمندان متعهد جهان در بیانیهای هشدار داد: «در اثر فعالیتهای مخرب بشر ممکن است جهان زنده چنان دگرگون شود که دیگر نتواند حیات خود را به شیوههایی که برای ما آشناست، تامین کند.» این هشدار ممکن است هنوز برای بسیاری کماهمیت باشد اما لااقل برای ما ایرانیها دیگر کماهمیت نیست؛ چرا که ایران در کانون بالاترین فرسایش خاک،
بیشترین کاهش سفرههای آب زیرزمینی، تخریب جنگل و خشکسالی و کاهش آب دریاچهها، افزایش آلایندههای صنعتی و طبیعی در جو و... روبهرو است. جمعیت حیاتوحش ایران به شدت رو به کاهش است و مقابله مسلحانه میان محیطبانها و شکارکشها مهارناپذیر شده و خود اتفاق نمادینی است که نتیجه آن نابودی تنوع زیستی ایران خواهد بود. شما فکر میکنید علت اصلی بروز چنین حادثهای چیست؟ آیا اساسا محیطزیست و اهمیت حفاظت از منابع حیاتی و پایه برایتان معنایی دارد؟ اگر پاسختان مثبت است اخبار و اطلاعات محیطزیست را از چه منبعی دریافت میکنید؟
پرویز پورحسینی / بازیگر
به نظر من اهالی هنر باید در جریان اخبار روز جامعه قرار بگیرند. بیخبری باعث دور افتادن آنها از مردم و مسایلشان میشود. محیطزیست یکی از دغدغههاست چون به سلامت جامعه و محیطی که در آن زندگی میکنیم بستگی دارد. من اخبار را از طریق سایتهای خبری گوناگون پیگیری میکنم. گاهی هم به سایت محیطزیست سر میزنم ولی باید بگویم که در اخبار سایتها توجه چندانی به محیطزیست نمیشود. انتظار دارم سایتهای خبری به اخبار محیطزیست توجه ویژهای داشته باشند. همه جای ایران سرای من است.
لیلی گلستان / مترجم و گالریدار
جامعه ما خیلی کار دارد. هر روز ما در مطبوعات میخوانیم که محیطزیست و طبیعت ایران در حال تخریب است. شکارچیان با محیطبانان درگیر میشوند و هر روز یکی کشته میشود. محیطبانها به اعدام محکوم میشوند. این وضعیت برای طبیعت تحملناپذیر است. هنرمندان با نمایشگاههای خود درباره محیطزیست میتوانند به این وضعیت اعتراض کنند. من خودم در روز نمایشگاه نقاشی و عکس هنرمندان برای کمک به حفظ نسل یوزپلنگ ایرانی سهم گالری گلستان را به انجمن پارسیان به عنوان انجمن حامی یوز اهدا کردم. من معتقدم اگر گونههای حیوانی در این اوضاع و احوال بیخردی در جهان از بین بروند، تخلف بیبازگشتی اتفاق افتاده است. خبر تخریب طبیعت و حتی بدتر از آن مشاهده تخریب از سوی ما مردم خیلیخیلی تکاندهنده است. همه گروهها باید در این مساله از خود واکنش نشان دهند.
خسرو معصومی/کارگردان
اخبار محیطزیست عموما از طریق اطرافیان به من میرسد. دلیلش هم این است که آنها میدانند من دغدغه محیطزیست دارم، البته این روزها کمتر از رسانهها پیگیرم اما در حد کشته شدن محیطبانها و احکام اعدام آنها اطلاع دارم. بسیاری از منتقدان سینما وضعیت فیلمسازانی مانند من را درک نمیکنند و مثلا سهگانه «رسم عاشقکشی، جایی در دوردست و باد در علفزار میوزد» که تممایههای محیطزیستی و مرتبط با زندگی جنگلبانها و مردم ساکن جنگل است را کارهای بیارزشی میدانند. دلیلش ساده است آنها درک درستی از اکوسیستم و تاثیر اجتماعی و محیطی تخریب محیطزیست ندارند. من معتقدم حیف است محیطزیست مانند جنگل که یک منفعت عمومی دارد اینطور نابخردانه از بین برود و مردم جنگل آسیب ببینند. آیا کسانی که در اکوسیستمهای جنگلی زندگی میکنند را دیدهاید چقدر آدمهای آرامی هستند؟ چقدر زندگی ساده و زیبایی دارند؟ ولی گاهی به دلیل ارتزاق خانوادههایی که وضعیت نامناسبی دارند یا قاچاقچی چوب هستند، حیات جنگلها به مخاطره میافتد. من در فیلمهایم به زندگی این آدمها هم میپردازم، مثلا در «جایی در دوردست» پدرسالاری است که دامادهایش را از قاچاقچیان چوب انتخاب میکند تا دستش در این صنعت کثیف بازتر باشد.
بهرام دبیری / نقاش
وقتی از جاده شمال عبور میکنم شاهد سیل عظیم زبالههایی هستم که در اطراف پراکندهاند یا در کنار جاده منظر را نازیبا جلوه میدهند. این ابتداییترین تصویر از اوضاع اسفناک محیطزیست و طبیعت در ایران است. حال شما بیایید و ببینید وضعیت نسل یوزپلنگ آسیایی چگونه است. وضعیت شکار چطور است؟ چطور شکاربانها و شکارکشها با هم در جدالند؟ وضعیت بعضی از گونهها بسیار تکاندهنده است. من بهطور اتفاقی در یک نمایشگاه با گروهی حامی محیطزیست برخورد کردم. آنها توضیحاتی درباره وضعیت محیطزیست کشور دادند. وضعیت غیرقابل بازگشت است اما میتواند مهار شود و وضعیت از این بدتر نشود. مثلا شکار بیقاعده حیات وحش ایران را نابود میکند. من هنرمند باید بتوانم به این وضعیت اعتراض کنم. برای اعتراض به این وضعیت ما نمایشگاهی ترتیب دادیم و مردم با خرید آثار هنرمندان تلاش کردند به حفظ نسل گونههایی مانند یوزپلنگ و پلنگ کمک کنند. من معتقدم با عشق باید این وضعیت را دنبال کنیم. طبیعت بخشی از وجود ماست. زندگی ما بدون حفاظت از محیط پیرامون ما بدون حضور دیگر گونهها معنی ندارد. جهان جای غریبی خواهد بود و بیشک تحمل وضعیت محیطزیست تخریب شده برای هنرمندان سختتر و نگرانکنندهتر خواهد بود.
رضا کیانیان / بازیگر
من محیطزیست را دنبال نمیکنم. هیچ چیزی از وضعیت محیطزیست مثلا از وضعیت یوزپلنگ ایرانی نمیدانم. واقعا نمیدانم به لحاظ تخصصی حیات وحش در چه وضعیاند، در محیطزیست چه میکنند و الان در چه وضعیتی هستند؟ در ایران هیچ چیزی تخصصی نیست اما برای حفظ گونههای در معرض خطر سعی میکنم، کمک کنم، البته میدانم گونهای مانند یوز در حال انقراض است. یعنی از سوی گروههایی شنیدهام که مثلا یوزپلنگ در حال انقراض است و تلاش میشود که این گونه از انقراض نجات یابد. من هم به نوبه خودم در جشنوارههایی که برای حفاظت و کمک به محیطزیست و حیات وحش برگزار شوند شرکت میکنم و سعی میکنم از این طریق کار خود را بکنم.
سروش صحت / بازیگر و کارگردان
من اخبار محیطزیست را دنبال میکنم. اخبار این حوزه برایم مهم است و دایما از طریق تلویزیون، روزنامه و... پیگیر این اخبار هستم. اخباری که در راستای حفظ محیطزیست هستند، خوشحالم میکنند و اخباری هم که در راستای آسیب به محیطزیست و حیات وحش است نیز ناراحتم میکند. آنقدر پیگیر این مساله هستم که در جمع دوستان و محافل خانوادگی نیز در اینباره همیشه صحبت میکنم چون از دغدغههای همیشگی من است.